AMD سرانجام پردازنده‌های دسکتاپ Ryzen 9000 خود را با معماری Zen 5 معرفی کرد. شرکت AMD با مراسمی که در کامپیوتکس 2024 برگزار کرد، به معرفی چهار پردازنده از سری رایزن 9000 پرداخت. پردازنده هایی که با IPC بهتر و تمرکز بر عملکرد سریعتر حتی در هوش مصنوعی، در تاریخ 31 جولای ( 10 مرداد) عرضه می شوند.
پردازنده های AMD Ryzen 9000 تا 16 هسته، کلاک 5.7 گیگاهرتز و 16 درصد بهبود IPC را ارائه می دهند که Ryzen 9 9950X پیشتاز فعلی این نسل است. خانواده AMD Ryzen 9000، با نام رمز Granite Ridge، بر اساس آخرین معماری هسته Zen 5 ساخته شده است و کامپیوترهای گیمینگ با عملکرد بالا را هدف قرار می‌دهد. این خانواده طیف وسیعی از ویژگی‌های جدید را با هسته‌های Zen 5 ارائه می‌کنند که در عین حال بر روی پلتفرم‌های موجود و آینده AM5 با پشتیبانی از حافظه I/O و DDR5 بهبودیافته پشتیبانی می‌شوند.
در چندین بخش، معماری هسته AMD Zen 5 تا 2 برابر افزایش را نشان می دهد، بخش هایی مانند انتقال دستورالعمل ها یا پهنای باند و عملکرد هوش مصنوعی AI و AVX-512 شامل این بخش ها می شوند. هسته‌های این معماری بر اساس گره فرآیند 4 نانومتری شرکت TSMC هستند در حالی که IOD بر اساس گره فرآیند 6 نانومتری این شرکت اجرا می شود. این تغییرات جدید منجر به افزایش قابل توجه IPC به طور میانگین 16 درصد در مقابل Zen 4 شده است.
البته این تمام ماجرا نیست. در موارد خاص، هسته Zen 5 می تواند تا بیش از 35 درصد IPC بهبود یافته را ارائه کند. ای ام دی همچنین تغییرات قابل توجهی را در IMC ایجاد کرد که اکنون منجر به پشتیبانی بسیار بالاتر از حافظه EXPO/XMP شده است. به طوری که فرکانس پایه رم های DDR5 در Zen 5 به سرعت DDR5-5600 افزایش یافته است.
ای ام دی در ابتدای مسیر، چهار پردازنده از سری Ryzen 9000 Granite Ridge را معرفی کرد. این پردازنده ها شامل مدل های زیر هستند:
- Ryzen 9 9950X
- Ryzen 9 9900X
- Ryzen 7 9700X
- Ryzen 5 9600X
پردازنده Ryzen 9 9950X
این پردازنده یک نمونه 16 هسته ای با 32 رشته موازی است که فرکانس پایه 4.7 گیگاهرتز و فرکانس بوست 5.7 گیگاهرتز را ارائه می کند. همچنین حافظه نهان L2 در این پردازنده برابر با 16 مگابایت، حافظه نهان L3 برابر با 64 مگابایت و مجموع آنها 80 مگابایت است. توان حرارتی یا TDP اعلامی 170 وات است اما بیشینه توان تا 230 وات می رسید. تراشه گرافیک یکپارچه هم 2CU RDNA 2 است.
پردازنده Ryzen 9 9900X
این پردازنده یک نمونه 12 هسته ای با 24 رشته موازی است که فرکانس پایه 4.4 گیگاهرتز و فرکانس بوست 5.6 گیگاهرتز را ارائه می کند. همچنین حافظه نهان L2 در این پردازنده برابر با 12 مگابایت، حافظه نهان L3 برابر با 64 مگابایت و مجموع آنها 76 مگابایت است. توان حرارتی یا TDP اعلامی 120 وات اما بیشینه توان تا 162 وات هم می رسید.
پردازنده Ryzen 7 9700X
این پردازنده یک نمونه 8 هسته ای با 16 رشته موازی است که فرکانس پایه 3.8 گیگاهرتز و فرکانس بوست 5.5 گیگاهرتز را ارائه می کند. همچنین حافظه نهان L2 در این پردازنده برابر با 8 مگابایت، حافظه نهان L3 برابر با 32 مگابایت و مجموع آنها 40 مگابایت است. توان حرارتی یا TDP اعلامی 65 وات اما بیشینه توان تا 88 وات هم می رسید.
پردازنده Ryzen 5 9600X
این پردازنده یک نمونه 6 هسته ای با 12 رشته موازی است که فرکانس پایه 3.9 گیگاهرتز و فرکانس بوست 5.4 گیگاهرتز را ارائه می کند. همچنین حافظه نهان L2 در این پردازنده برابر با 6 مگابایت، حافظه نهان L3 برابر با 32 مگابایت و مجموع آنها 38 مگابایت است. توان حرارتی یا TDP اعلامی 65 وات اما بیشینه توان تا 88 وات هم می رسید.
عملکرد Ryzen 9 9950X نسبت به Core i9-14900K
شرکت AMD همچنین چند آمار عملکرد را برای پردازنده‌های رومیزی Ryzen 9000 “Zen 5” آینده خود به اشتراک می‌گذارد. پرچمدار فعلی این نسل یعنی Ryzen 9 9950X با Intel Core i9-14900K مقایسه شده است. این پردازنده جهش عملکرد بارهای کاری و رندر تا 56 درصد (به طور متوسط 29.8 درصد) و عملکرد در بازی ها تا 23 درصد (به طور متوسط 13.2 درصد) را نشان می دهد که یک جهش بسیار عالی نسبت به اینتل است.
با اینکه پردازنده Ryzen 9 9950X در بازی ها عملکرد درخشانی از خود نشان می دهد و مطمئناً پا به پای تراشه‌های Ryzen 7000X3D حرکت می کند، اما ای ام دی این پردازنده را به عنوان برترین پردازنده گیمینگ معرفی نکرد زیرا در آینده ای نچندان دور باید شاهد سری Ryzen 9000X3D باشیم. شرکت AMD بیان می‌کند که بهبود عملکرد بازی ناشی از کاهش تاخیرهای مرتبط با ساختار بهینه تراشه است.
همچنین به لطف خطوط اختصاصی PCIe 5.0 پردازنده های AMD که پلتفرم های فعلی اینتل فاقد آن است، شتاب 20 درصدی هوش مصنوعی در LLM، با افزایش 100 درصدی پهنای باند گرافیکی، یک عملکرد فوق العاده را در هوش مصنوعی نوید می دهد. البته باید به این موضوع توجه کرد که AMD از یک NPU در پردازنده های دسکتاپ Ryzen 9000 خود استفاده نمی کند، اما پیشرفت های جدید معماری منجر به عملکرد بهتر هوش مصنوعی نسبت به رقبا می شود.
قیمت Ryzen 9000
در حال حاضر هیچ جزئیات قیمتی از سوی AMD به اشتراک گذاشته نشده است، اما می‌توان انتظار داشت که پردازنده‌های Ryzen 9000 تقریباً قیمتی برابر با سری Ryzen 7000 داشته باشند. در همین حال، AMD تأیید می کند که CPU ها در جولای (مرداد ماه 1403) امسال راه اندازی می شوند، بنابراین به زودی جزئیات قیمت اعلام می شود.