اورکلاک چیست و اورکلاک پردازنده های نسل 9 اینتل به چه صورت است؟

همانطور که می دانید، چیپ ست Z390 برای پردازنده های نسل 9 اینتل معرفی شد. در مطالب قبلی هم به این نکته اشاره کردیم که مادربردهای مبتنی بر چیپ ست Z390 از پردازنده های نسل 9 و نسل 8 اینتل پشتیبانی می کند اما در واقع این چیپ ست تمام همانگی های لازم را در صورت استفاده از پردازنده نسل 9 به کاربر هدیه می دهد.

ام اس آی یکی از شرکای تجاری اینتل، با دست پر به میدان آمده و با 9 مادربرد مختلف به سوی چیپ ست Z390 قدم برداشته است. به طور مثال مادربرد MEG Z390 ACE این شرکت که مدتی قبل ویدئوی جعبه گشایی و بررسی آن را در وب سایت بنچیمو کار کردیم، با مدار تغذیه قدرتمند 13 فاز (12 فاز دیجیتال برای پردازنده و 1 فاز برای رم) می تواند به خوبی از پس اورکلاک تمام هسته های پردازنده های نسل 9 اینتل برآید.

یکی از مزیت های پردازنده های نسل 9 اینتل، افزایش فرکانس تمام هسته های آن است، به طوری که در تمام مادربردهای مبتنی بر چیپ ست Z390، این افزایش فرکانس کاربردی به شکل یک ویژگی مثبت درج شده و هر شرکتی به سبک خودش این ویژگی را پر رنگ جلوه داده است.

حال برای اینکه با واژه اورکلاک و البته چگونگی اورکلاک پردازنده های نسل 9 اینتل در مادربردهای Z390 ام اس آی آشنا شوید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

اورکلاک چیست؟

هر قطعه ای در کامپیوتر ما از جریان برقی استفاده می کند که با استفاده از خازن ها، چوک ها و ماسفت های موجود بروی برد یا PCB هر قطعه، فرکانس کاری خاصی برای آن قطعه تعریف شده است. اما در کل واژه اورکلاک به افزایش فرکانس کاری هر قطعه گفته می شود که در صورت داشتن اطلاعات کافی از این فرآیند، به راحتی می توانید کارایی سیتم خود را به سطحی بالاتر از آنچه انتظار دارید برسانید.

به طور مثال اگر قطعاتی که در اختیار دارید مانند پردازنده، کارت گرافیک و رم را با افزایش فرکانس کاری مواجه سازید، با افزایش کارایی و عملکرد سیستم مواجه می شوید که همین مورد می تواند در وقت (رندرینگ سریع تر) و هزینه (عملکردی بهتر از مبلغی که برای خرید قطعات پرداخت کرده اید) شما را تا حدی جلو بیاندازد.

اما این افزایش فرکانس به شیوه های مختلفی صورت می گیرد که اگر از آن اطلاعاتی دقیقی نداشته باشید، می تواند شما را با پشیمانی و از دست دادن قطعه مورد نظر مواجه سازد. و البته یک نکته خیلی مهم را هم باید در اورکلاک در نظر داشته باشید. این افزایش فرکانس زمانی اتفاق می افتد که شما جریان برق بیشتری را به قطعه مورد نظر تزریق می کنید و این جریان برق بیشتر باعث حرارت بیشتر آن قطعه می شود. پس اگر قصد دارید قطعه ای را اورکلاک کنید به فکر خنک سازی آن قطعه هم باشید.

اورکلاک پردازنده

اما یکی از مهمترین قطعات برای اورکلاک که در دنیا با استقبال زیادی روبرو است و مسابقات متعددی برای آن برگزار می شود، اورکلاک پردازنده یا افزایش فرکانس و کارایی این قطعه حیاتی است. پردازنده را کاربر می تواند از شیوه های مختلفی اورکلاک کند.

برای اورکلاک پردازنده جدا از دانش اورکلاک، باید از یک خنک کننده خوب استفاده کنید تا دمای پردازنده در افزایش فرکانس کاری به حد غیر مجاز خود نزدیک نشود. افراد حرفه ای در اورکلاک های سنگین، برای پایین نگه داشتن دمای پردازنده از نیتروژن مایع استفاده می کنند.

پردازنده های اینتل با تکنولوژی Turbo Boost Technology به خوبی می توانند از پس این افزایش فرکانس بر آید البته به شرطی که تمام جنبه های این افزایش کارایی را در نظر بگیرید. اما ما قصد داریم در این مطلب راه دیگری برای اورکلاکینگ دستی پردازنده را در مادربردهای MSI معرفی کنیم.

پردازنده های نسل 9 اینتل

اینتل پردازنده های نسل 9 خود را در سه مدل Core i5-9600K با 6 هسته و 6 رشته موازی و 9 مگابایت کش، پردازنده Core i7-9700K با 8 هسته و 8 رشته موازی و 12 مگابایت کش و البته گل سرسبد پردازنده های نسل 9 اینتل یعنی پردازنده Core i9-9900K را با 8 هسته و 16 رشته موازی و 16 مگابایت کش روانه بازار کرد.

توان حرارتی هر 3 پردازنده برابر با 95 وات است و هر 3 پردازنده می توانند تکنولوژی Turbo Boost Technology 2.0 اینتل را پشتیبانی کنند.

یکی از مزیت های پردازنده های نسل 9 اینتل، رابط حرارتی لحیم کاری شده است که باعث شده نسل 9 پردازنده های اینتل نسبت به نسل 8 که از خمیر حرارتی استفاده می کردند، از قابلیت اورکلاک بهتر و تحمل گرمایی بیشتر، خصوصاً در افزایش فرکانس کاری برخوردار باشند.

اورکلاک پردازنده های نسل 9 اینتل

در اورکلاک پردازنده چندین عامل می تواند بر این افزایش فرکانس تاثیر گذار باشند. از جمله ویژگی هایی مانند مدار تغذیه مادربرد، ماسفت ها و کنترلرهای دیجیتالی و هیت سینک قرار گرفته بروی این کنترل کننده ها می تواند در یک اورکلاک بهینه و البته پایدار کمک کنند.

اما در این میان خود پردازنده مهمترین نقش را برای یک اورکلاک خوب بازی می کند. پردازنده های خوب می توانند به بالاترین سطح افزایش فرکانس دست یابند اما پردازنده های بد نمی توانند آن طور که شایسته هست، اورکلاک شوند.

در ادامه نموداری از اورکلاک پردازنده نسل 9 اینتل را با ولتاژ فرکانس ارتباط داده ایم که در نهایت به 3 مورد A یعنی بهترین گزینه در اورکلاک، B یعنی عملکردی متوسط در اورکلاک و در آخر C که نشان از عملکرد ضعیف پردازنده در اورکلاک دارد، تقسیم کرده ایم.

همانطور که در نمودارهای بالا مشاهده می کنید، پردازنده Core i9-9900K تنها 20 درصد از ویژگی افزایش فرکانس عالی را پاس می کند!

ارتباط فرکانس و ولتاژ در پردازنده های نسل 9 اینتل

در زیر نمودار منحنی شکل هر 3 پردازنده نسل 9 اینتل قرار گرفته که در آن فرکانس کاری هر پردازنده با ولتاژ مورد نیاز آن ترسیم شده است. شما می توانید در صورت استفاده از پردازنده های نسل 9 اینتل و با توجه به این نمودار، افزایش فرکانس مد نظر را به صورت حرفه ای و با تغییر ولتاژ، به دست آورید.

آموزش اورکلاک پردازنده Core i9-9900K در مادربردهای MSI

حالا وقت آن رسیده که با هم مروری داشته باشیم به اورکلاک پردازنده Core i9-9900K در مادربردهای MSI. همانطور که در بالا اشاره کردیم، اورکلاک پردازنده با روش های مختلفی از جمله محیط بایوس، نرم افزار های اختصاصی (در مادربردهای MSI به نام Command Center شناخته می شود) و البته دکمه فیزیکی قرار گرفته بروی مادربرد صورت می گیرد.

اما ما در این مقاله قصد داریم اورکلاک پردازنده از طریق محیط بایوس مادربرد MSI را به شما آموزش دهیم.

• پس از روشن کردن کامپیوتر، با زدن کلید Delete به محیط بایوس وارد شوید.
• محیط بایوس در مادربردهای MSI به دو محیط آسان و پیشرفته تقسیم شده است که با فشردن کلید F7 می توانید به محیط پیشرفته بایوس کوچ کنید.
• به تنظیمات OC بروید. در این محیط شما می توانید به تنظیمات پیشرفته اورکلاک دسترسی داشته باشید.
• گزینه OC Explore Mode را از حالت Normal به Expert تغییر دهید.

• هدف ما فرکانس 5 گیگاهرتز برای شروع است پس در بخش CPU Ratio عدد 50 را تایپ کنید. در بخش Ring Ratio بهتر است با 3 شماره کمتر، عدد 47 را تایپ کنید. این بخش خارج از تمرکز پردازنده است و بیشتر برای کنترل بخش هایی همچون کنترلر رم مورد استفاده قرار می گیرد. البته عدد بالاتر در این بخش می تواند در بنچمارک ها تاثیر گذار باشد.

CPU Ratio Mode یا حالت نسبت پردازنده

حالت نسبت پردازنده درمادربردهای MSI شامل حالت Fixed mode و Dynamic mode است که پیشنهاد می کنیم این بخش را بروی Fixed mode تنظیم کنید. حالت Fixed mode چه پردازنده بیکار باشد و چه با بارکامل کار کند، دارای فرکانسی ثابت است اما در حالت Dynamic mode در بار کامل، پردازنده با فرکانس بالا کار می کند اما در صورت بیکاری، فرکانس پردازنده بیش از حد افت می کند.

• تنظیم ولتاژ پردازنده نیازمند شناخت کافی از پردازنده و اورکلاک است. در این بخش پیشنهادی برای شما داریم اگر از پردازنده i9-9900K استفاده می کنید می توانید با تنظیم ولتاژ بروی 1.32 ولت، به فرکانس 5 گیگاهرتز دست یابید، در پردازنده i7-9700K برای رسیدن به فرکانس 5 گیگاهرتز بهتر است ولتاژ 1.37 ولت را ست کنید و اگر از پردازنده i5-9600K استفاده می کنید، برای رسیدن به فرکانس 5 گیگاهرتز باید ولتاژ را بروی 1.43 ولت قرار دهید. البته اگر شانس همراهتان باشد و پردازنده ای با شماره ساخت خوب نصیبتان شود می توانید با ولتاژ کمتر هم به فرکانس 5 گیگاهرتز دست یابید.

تشخیص خودکار ولتاژ توسط بایوس یا Auto Core Voltage

البته در مادربردهای MSI شما می توانید CPU Core Voltage را بروی Auto قرار دهید. در این حالت بایوس به صورت خودکار تشخیص می دهد که پردازنده شما برای رسیدن به فرکانس مورد نظر به چه ولتاژی نیازمند است.

البته این ویژگی یک راهکار 100 تضمین شده نیست و ممکن است در دو پردازنده مختلف i9-9900K (با شناسه ساخت متفاوت) با ولتاژی متفاوت روبرو شوید.

حالت های مختلف برای تعیین ولتاژ پردازنده یا CPU Core Voltage Mode

در مادربردهای MSI شما با 5 حالت مختلف روبرو هستید. حالت Override Mode ولتاژ را در زمان بیکاری و بار کامل ثابت نگه می دارد، حالت Adaptive بسته به این که پردازنده بیکار است یا بارکاری بر دوشش است ولتاژ را تغییر می دهد، حالت Offset ولتاژ پردازنده را به حالت پیش فرض تنظیم می کند، حالت Override+Offset Mode و حالت Adaptive+Offset Mode همانطور که از نامش مشخص است، تلفیقی از حالت های قبلی توضیح داده شده است.

برای اورکلاک پردازنده حالت Override Mode توصیه می شود که حالتی پیش فرض برای اورکلاک است.

CPU Loadline Calibration Control

در بعضی مواقع زمانی که بار کاری پردازنده افزایش می یابد، ولتاژ اصلی کاهش پیدا می کند. این وضعیت Vdroop نامیده می شود. این حالت ممکن است باعث بی ثباتی سیستم شما در هنگام اورکلاک شود. کالیبراسیون Loadline کامپوننت Vdroop را بهبود می بخشد و برای دستیابی به ثبات بهتر مفید است. پیشنهاد ما برای شما این است که کالیبراسیون CPU Loadline را به Mode 3 تنظیم کنید.

• غیر فعال کردن ویژگی Intel C-State. ویژگی های مدیریت قدرت اینتل مانند C-State و Package C-State ممکن است اثرات منفی بر ثبات اورکلاک داشته باشد. توصیه می کنیم که C-State را غیر فعال کنید تا با ثبات بهتری روبرو شوید.

• و در نهایت کلید F10 را فشار دهید تا تنظیمات اعمال شده ذخیره شود.

تست پایداری

پس از این که تنظیمات اورکلاک پردازنده در بایوس به اتمام رسید بهتر است برای تست این تغییر فرکانس و ولتاژ، آزمون پایداری راه بیاندازید.

برای این آزمون بهتر است نرم افزار CPU-Z را برای مشخص شدن فرکانس پردازنده، نرم افزار Core Temp یا HWiNFO برای بررسی دمای CPU، نرم افزار Cinebench R15 برای انجام یک تست پایداری و بررسی مقیاس عملکرد و نرم افزار AIDA64  یا  Prime95را برای تست استرس پردازنده دانلود کنید.

چنانچه در این تست ها عملکرد سیستم شما بهتر شد وبا دمای مناسب هم روبرو بودید، کار اورکلاک پردازنده با موفقیت انجام شده است اما اگر در طول تست ها با دمای بیشتر از 90 یا عدم پایداری در کارکرد سیستم روبرو شدید، سعی کنید ولتاژ اصلی را پایین آورده تا به یک عملکرد پایدار دست یابید.