قطعا همه ما این نکته را می دانیم که در سالهای گذشته بهترین بستر برای اورکلاک مربوط به پردازنده های اینتل است. البته AMD هم با پردازنده های سری رایزن 3000 تلاش کرد تا حدی این مسلئه را برای کاربران پر رنگ جلوه دهد. حال در این مطلب قصد داریم به آموزش اورکلاک پردازنده Core i9 10900K اینتل با مادربرد MEG Z490 ACE بپردازیم.
به این نکته اشاره ای کردیم که این آموزش بر مبنی مادربرد MEG Z490 ACE است اما در واقع تفاوت چندانی در عمل بین اورکلاک مادربردهای رده بالا و میان رده با عملکرد بالا نیست. بسیاری از کاربران با ترس این که شاید به سخت افزار آنها آسیبی برسد، از اورکلاک پردازنده و دیگر قطعات صرف نظر می کنند. در واقع اورکلاک های تهاحجی با فرکانس های بالا است که احتمال آسیب رساندن به قطعات را در صورت رعایت نکردن موارد تکنیکی قطعی می کند. اما در صورت در نظر گرفتن اصول اولیه و البته قانع بودن به فرکانس های قابل قبول می توان اورکلاک بدون خطری را تجربه کرد. این کار نیازمند تنظیم دقیق مواردی است که موجب افزایش کارایی پردازنده می شود.
آموزش مهمترین ویژگی ها در محیط بایوس Click BIOS 5 مادربردهای ام اس آی / MSI UEFI
اختصاصی بنچیمو: ویدئو آموزش بروزرسانی بایوس مادربردهای MSI
اما قبل از شروع کردن این آموزش باید این نکته را یادآور شویم که اورکلاک یکی از مواردی است که گارانتی قطعات را باطل کرده و کاربر را با قبول مسئولیت مشکلات پیش آمده روبرو می سازد. رسانه تخصصی بنچیمو هم در خصوص این مطلب مسئولیتی را پذیرا نیست و تنها راهکاری برای اورکلاک آسان تر را با قبول مسئولیت از سوی مخاطب منتشر می کند.
بیشتر پردازنده ها و مادربردها دارای محافظ داخلی برای قطع برق، قبل از آسیب رساندن به قطعه هستند اما این محافظت ها در مورد فرکانس ها و فشار از پیش تعیین شده یا استاندارد است که همین موضوع باعث می شود تا کمی حساسیت را در مورد افزایش فرکانس پردازنده بیشتر کنیم. اما نگران نباشید در این مطلب قصد نداریم رکورد جهانی اورکلاک را بشکنیم، فقط می خواهیم با روشی ساده کمی به فرکانس پردازنده و عملکرد نهایی آن اظافه کنیم.
اما نکته ای که باید به آن اشاره کنیم و البته بسیار مهم است این است که نه تنها پردازنده های مختلف دارای عملکرد نهایی متفاوت پس از اورکلاک هستند بلکه دو پردازنده مشابه هم می توانند در نتیجه نهایی با هم متفاوت باشند که این موضوع به ساختار پردازنده در خط تولید باز می گردد.
مشخصات سیستم تست
سیستم تست استفاده شده در این آموزش دارای مشخصات زیر است اما توجه داشته باشید که نیازی نیست سیستم شما کاملا مشابه سیستم تست ما باشد. فقط باید توجه داشته باشید که مادربرد استفاده شده از محصولات رده بالای MSI مبتنی بر چیپ ست Z490 باشد، پردازنده Core i9 10900K باشد و البته خنک کننده قدرتمندی هم در اختیار داشته باشید.
مادربرد : MSI MEG Z490 ACE با سوکت LGA 1200
پردازنده : Core i9 10900K اینتل
خنک کننده : MSI MAG CoreLiquid 360R
رم : ظرفیت 32 گیگابایت Corsair Vengeance LPX با فرکانس 4600 مگاهرتز
پاور : کورسیر 800 وات RM850i
پردازنده Core i9 10900K اینتل یک پردازنده قدرتمند 10 هسته ای با 20 رشته موازی است که متاسفانه به خنک کننده کارآمد احتیاج دارد به خصوص اگر قصد اورکلاک آن را دارید.
بنچمارک های اولیه قبل از اورکلاک
این نکته را فراموش نکنید که قبل از شروع اورکلاک حتما از قطعه ای که می خواهید اورکلاک کنید بنچمارک یا تست بگیرید. این کار را با نرم افزارهای تست Cinebench R15 و Cinebench R20 و البته نرم افزار محبوب Blender در زمینه رندرینگ محتوا و با محتوای از پیش ساخته شده برای این نرم افزار یعنی BMW Render و Classroom Render شروع می کنیم.
- بنچمارک Cinebench R15 در بخش تمام هست ها : امتیاز 2665
- بنچمارک Cinebench R20 در بخش تمام هست ها : امتیاز 6394
- نرم افزار Blender و محتوای BMW Render : رندر در زمان 2 دقیقه 46 ثانیه
- نرم افزار Blender و محتوای Classroom Render : رندر در زمان 8 دقیقه 54 ثانیه
شروع اورکلاک پردازنده Core i9 10900K اینتل
قبل از انجام هر کاری باید بدانید که بهترین و اصولی ترین راه اورکلاک پردازنده، تغییرات تنظیمات در محیط بایوس است. خوشبختانه در این سال ها محیط بایوس مادربردها روز به روز در حال ساده شدن است. برای وارد شدن به محیظ بایوس هم پس از روشن کردن سیستم به سرعت بروی کلید Delete ضربه بزنید.
پس از وارد شدن به محیط بایوس کلید F7 را بزنید تا از حالت EZ Mode به حالت Advanced بروید. در این بخش تنظیمات به حالت دستی و پیشرفته تغییر پیدا می کند که تنها راه رسیدن به نتیجه نهایی عالی است.
با استفاده از کیبورد یا ماوس به بخش OC رفته و بروی آن Enter کنید یا کلیک کنید.
با استفاده از کلیدهای جهت نما کیبورد یا ماوس بروی گزینه CPU Ratio بروید و مقدار 51 را وارد کنید. دقت کنید که در گزینه بالا CPU Ratio یعنی CPU Ratio Apply Mode گزینه All Core را مشاهده کنید. این گزینه به این معنی است که در صورت تغییر گزینه CPU Ratio تمام هسته های پردازنده با تغییر فرکانس روبرو می شوند.
حال نوبت زدن کلید F10 است. پس از فشردن کلید F10 پنجره ای ظاهر شده که از شما در مورد ذخیره کردن تغییرات سوال پرسیده می شود که جواب شما انتخاب گزینه Yes است. پس از زدن Yes سیستم دوباره راه اندازی می شود اما سعی کنید که مجدد به محیط بایوس وارد شوید.
تبریک می گوییم. شما اولین قدم برای اورکلاک پردازنده قدرتمند Core i9 10900K اینتل را برداشته اید. اکنون پردازنده Core i9 10900K اینتل در تمام هسته ها دارای فرکانس 5.1 گیگاهرتز است.
البته این تازه شروع ماجرا است پس همچنان در ادامه همراه ما باشید.
پس از برگشتن به محیط بایوس این بار نوبت ولتاژ پردازنده است تا کمی تغییر کند. البته این نکته را باید عنوان کنیم که تغییر ولتاژ از آن مواردی است که می توان در صورت تنظیمات نادرست تغییرات زیادی را بروی پردازنده اعمال کند و در نهایت باعث آسیب رساندن به پردازنده شود.
در محیط بایوس مجدد به بخش OC رفته و با اسکرول کردن به تنظیمات ادامه این صفحه یا تنظیمات پایین تر بروید. در این بخش با تنظیمات Voltage Setting کار داریم. اولین گزینه از بخش Voltage Setting گزینه ای با نام DigitALL Power است که باید بروی آن کلیک کنید.
پس از کلیک کردن بروی گزینه Digitall Power، چند گزینه دیگر ظاهر می شود که باید بروی CPU Load Line Calibration Control کلیک کنید تا پنجره ای تازه باز شود. این پنجره باید شبیه به تصویر زیر باشد.
در این بخش حالت Mode 2 را انتخاب کرده و Enter بزنید. پس از انتخاب این گزینه کلید Esc را بزنید تا از این پنجره خارج شده و وارد منو قبلی شوید. گزینه ای به نام CPU Core Voltage را پیدا کرده و وارد آن شوید و به پایین بروید. باید بتوانید در این بخش مقدار ولتاژ 1.320 را وارد کنید. حتما باید توجه کنید که رقم گفته شده را با اعشار آن در نظر بگیرید. با زدن Enter و فشردن کلید F10 تغییرات را ذخیره کنید. طبق معمول پنجره ای باز می شود که تغییرات اعمال شده را نشان می دهد و از شما سوال می پرسد که آیا تغییرات را ذخیره می کنید. جواب شما Yes است.
در صورت درست اعمال شدن تغییرات و بوت شدن مجدد سیستم، اورکلاک پردازنده Core i9 10900K به خوبی انجام شده و می توانید تست های مجدد را با آن بگیرید. اما چه پردازنده را اورکلاک کنید و چه نکنید، نکته است که باید آن را در نظر بگیرید. رم هایی که فرکانس بالاتر از فرکانس استاندارد دارند تنها با فعال شدن پروفایل XMP به نهایت پتانسیل خود دست می یابند. اگر رمی دارید که بیش از 2133 یا 2400 فرکانس کاری دارد بدانید که حتما باید پروفایل XMP آن را فعال کنید. به فرض مثال کاربری که رمی با فرکانس 3000 به بالا را خریداری کرده است اگر XMP را فعال نکند در واقع رم خریداری شده با رم های ارزان بازار تفاوتی ندارد.
برای فعال کردن پروفایل XMP به محیط بایوس رفته و مجدد به تنظیمات OC بروید. کمی به پایین بیایید تا گزینه Extreme Memory Profile (XMP) را پیدا کنید. بروی آن کلیک کرده تا پنجره ای مشابه تصویر زیر باز شود.
شما با دو گزینه Disabled و Enabled روبرو می شوید که باید گزینه Enabled را فعال کنید. پس از فعال شدن و انتخاب گزینه Enabled نشان ماژول های رم با نوشته XMP Profile 1 در بالای محیط بایوس به رنگ قرمز در می آید.
اینکه در نهایت فرکانس حافظه شما از مواردی استاندارد به چه عددی تغییر پیدا می کند به رم شما بستگی دارد. رم سیستم تست ما دارای فرکانس 4600 مگاهرتز بود که با فعال شدن پروفایل XMP از فرکانس پایه 2133 به فرکانس 4600 مگاهرتز تغییر پیدا کرد. در این بخش هم اورکلاک پردازنده به اتمام رسیده و هم فرکانس اورکلاک شده ماژول رم. مجدد کلید F10 را زده و گزینه Yes را انتخاب کنید.
بنچمارک مجدد پس از اورکلاک
پس از بوت شدن سیستم و البته نبود مشکل وارد محیط ویندوز شده و تست هایی که قبل از اورکلاک انجام داده ایم را مجدد تکرار می کنیم تا از نتیجه نهایی اورکلاک آگاه شویم.
- بنچمارک Cinebench R15 در بخش تمام هست ها : امتیاز 2746 (3 درصد افزایش عملکرد)
- بنچمارک Cinebench R20 در بخش تمام هست ها : امتیاز 6551 (2.4 درصد افزایش عملکرد)
- نرم افزار Blender و محتوای BMW Render : رندر در زمان 2 دقیقه 40 ثانیه (3.6 درصد افزایش عملکرد)
- نرم افزار Blender و محتوای Classroom Render : رندر در زمان 8 دقیقه 37 ثانیه (3.17 درصد افزایش عملکرد)
بهینه سازی برای استفاده روزانه
اگرچه امکان استفاده از فرکانس های بالاتر مانند 5.2 گیگاهرتز وجود دارد، اما برای استفاده روزانه 5.1 گیگاهرتز یک انتخاب عالی است. دمای پردازنده در سیستم ما با این اورکلاک در حدود 90 درجه سانتی گراد است. اگر کار شما به گونه ای است که همیشه در حال رندر گرفتن هستید و فشار زیادی بروی پردازنده است بهتر است فرکانس پردازنده را مجدد بروی 5.0 گیگاهرتز برگردانید. زیرا همین 100 مگاهرتز اختلاف در بار کاری بالا می تواند 10 درجه سانتی گراد اختلاف دما داشته باشد.
همچنین می توانید برای نتیجه نهایی بهتر، پایدار تر و البته خنک تر، در محیط بایوس سرعت چرخش فن ها را هم مدیریت کنید. در محیط بایوس وارد گزینه Hardware Monitor شوید و سرعت چرخش فن ها را در دماهای مختلف تنظیم کنید. قطعاً اگر در بار کاری بالا با دمای 90 درجه سانتی گراد روبرو هستید سرعت فن ها را در دمای 80 درجه و 90 درجه افزایش دهید.
چند نکته
اورکلاک پردازنده های اینتل تنها با پردازنده هایی امکان پذیر است که از پسوند K استفاده می کنند. به فرض مثال پردازنده Core i9 10900 ضریب باز نیست اما پردازنده Core i9 10900K یا Core i5 10600K ضریب باز هستند که نشان از قابلیت اورکلاک دارد.
نسل 10 پردازنده های اینتل و البته 10900K به دلیل توان حرارتی بالا نیاز به خنک کننده خوب دارند. پیشنهاد ما به شما خنک کننده های مایع مجهز به رادیاتور 360 و 240 میلی متر است یا خنک کننده های بادی که از دو یا سه فن با تعداد زیاد هیت پایپ استفاده می کنند.
همانطور که گفتیم پردازنده های مشابه هم می توانند در نهایت عملکردی متفاوت در اورکلاک داشته باشند. پس بهتر است کمی با حساسیت بیشتر ولتاژ پردازنده را تغییر دهید. در صورت پایدار نبود سیستم سریعاً فرکانس و ولتاژ را به حالت اولیه برگردانید.