مدتی است که پردازنده های سری AMD Ryzen 5000 معرفی شده اند. در مقایسه با پردازنده های نسل قبلی، معماری جدید AMD Zen 3 با افزایش 19 درصدی IPC یا اجرای دستورالعمل ها در هر چرخه یک ساعته روبرو است که باعث بهبود عملکرد بازی ها و تولید محتوا می شود. شرکت AMD برای به حداکثر رساندن عملکرد پردازنده های سری Ryzen 5000 رسماً توصیه می کند که این پردازنده ها را به خنک کننده های مایع یا خنک کننده های پیشرفته با عملکرد بالا مجهز کنید. به همین دلیل است که خنک کننده های مایع یا واترکولینگ ها روز به روز در حال محبوب شدن هستند اما در این بین MSI راهکاری جدیدتر را در نظر گرفته است.
چرا خنک کننده قدرتمند برای پردازنده های جدید مهم است؟
در مورد اینکه چرا دفع حرارت با عملکرد کلی پردازنده در رابطه هستند را بهتر است با عملکرد PBO یا Precision Boost Overdrive پردازنده های Ryzen 5000 مثال بزنیم. به طور خلاصه واژه PBO به عملکرد اورکلاک اتوماتیک انحصاری AMD مربوط می شود. این ویژگی پردازنده برای تنظیم فرکانس کاری در یک محدوده امن با توجه به بار کاری و دمای لحظه ای پردازنده استفاده می شود. اگر در حال انجام بازی هستید که برای عملکرد روان آن فرکانس بالاتر و قدرت پردازشی بالاتر لازم است، ویژگی PBO به طور مداوم فرکانس پردازنده را کنترل می کند و افزایش می دهد تا زمانی که به حداکثر دمای قابل تحمل پردازنده برسد.
اگر خنک کننده مورد استفاده قدرت دفع حرارتی خوبی داشته باشد، می تواند مدت زمان لازم برای رسیدن به حداکثر دما را افزایش داده و حتی حداکثر فرکانس کاری پردازنده را در بالاترین حد حفظ کند. حداکثر دمای پردازنده های سری 3000 و 5000 رایزن در 90 یا 95 درجه سانتی گراد تنظیم شده است. قطعا برای رسیدن به نهایت پتانسیل کاری پردازنده های رایزن بهتر است به سمت خنک کننده ای بروید که درک درستی از توان حرارتی پردازنده و نهایت قدرت آن داشته باشد. به همین دلیل است که خنک کننده های مایع امسال بیشتر از گذشته مورد توجه گیمرها و تولیدکنندگان محتوا قرار گرفته است. به نوعی خنک کننده مایع یا واترکولینگ در حال تبدیل شدن به تجهیزات استاندارد و لازم برای اسمبل و ساخت کامپیوتر است.
دلیل اینکه خنک کننده مایع چنین توانایی در دفع حرارت دارد این است که کولانت یا مایع موجود در خنک کننده مایع، حرارت را از پردازنده گرفته و به وسیله لوله های انتقال به سمت رادیاتور هدایت می کند. فن های نصب شده بروی رادیاتور، مایع داغ را خنک کرده تا مجدد سیکل خنک سازی ادامه یابد. لازم به ذکر است که حرکت کولانت در خنک کننده توسط پمپ صورت می گیرد. کل فرآیند دفع حرارت در داخل حنک کننده مایع انجام می شود، بنابراین این دفع حرارت و گرما تأثیری بر دیگر قطعات نخواهد داشت. به نوعی در صورت اسمبل صحیح گرما می تواند مستقیماً از سیستم خارج شود. این تفاوت اصلی بین خنک کننده بادی و خنک کننده مایع است.
ایده ای ناب و کاربردی از MSI
در خنک کننده های مایع پمپ بروی بلاک قرار می گیرد. در واقع بلاک، پمپ و حتی نورپردازی RGB تحت تاثیر حرارت پردازنده قرار می گیرند. مانند تمام قطعات، پمپ هم در حرارت بالا مستعد خراب شدن و کاهش طول عمر است. شرکت MSI در خنک کننده مایع خود مکان پمپ را عوض کرده است تا با گرمای کمتری روبرو باشد. ام اس آی در ساخت خنک کننده های مایع خود پمپ را بروی رادیاتور نصب کرده است. شاید رادیاتور هم به دلیل دفع حرارت، گرمای زیادی داشته باشد اما این گرما به اندازه پردازنده نیست و از سوی دیگر با نصب فن بروی رادیاتور خنک کننده، پمپ در معرض هوای خنک قرار می گیرد. این ساختار می تواند به عملکرد نهایی و طول عمر پمپ کمک کند.
مقایسه خنک کننده بادی و مایع بروی Ryzen 5000
در این تست برای نشان دادن تفاوت قدرت دفع حرارت و عملکرد خنک کننده بادی و خنک کننده مایع ، از پردازنده AMD Ryzen 5 5600X با خنک کننده مرجع AMD و خنک کننده مایع MSI MAG CORELIQUID 240R استفاده شده است. برای اندازه گیری عملکرد تست نرم افزارهای AIDA 64 و CineBench R20 اجرا شده اند.
سیستم تست:
مادربرد : MSI MEG X570 ACE
پردازنده : AMD Ryzen 5 5600X
خنک کننده : خنک کننده استوک AMD و MAG CORELIQUID 240R
رم : Patriot 16GB Viper RGB DDR4 2666
برای انجام تست استرس یک ساعته از AIDA64 استفاده شده است. پردازنده AMD Ryzen 5 5600X همراه با خنک کننده مایع MAG CORELIQUID 240R AIO می تواند به فرکانس 4450 مگاهرتز برسد، در حالی که این پردازنده با خنک کننده استوک AMD فقط می تواند به فرکانس 4288 مگاهرتز برسد. از نظر دما، پردازنده AMD Ryzen 5 5600X وقتی با خنک کننده مایع MAG CORELIQUID 240R AIO جفت شود به حرارت 66 درجه می رسد، در حالی که 5600X وقتی با کولر استوک AMD همراه شود، به 82 درجه می رسد. این نشان می دهد که با وجود فناوری PBO هرچه دمای پردازنده کمتر باشد فرکانس کاری آن بالاتر است و در نتیجه سیستم پایدار تری دارید.
نتایج واقعی آزمایش Cinebench R20 بار دیگر نشان داد که بروی پردازنده های Ryzen 5000 باید از خنک کننده مایع یا یک خنک کننده قدرتمند استفاده کرد. وقتی AMD Ryzen 5 5600X با خنک کننده مایع MAG CORELIQUID 240R جفت شد و Cinebench R20 هم اجرا شد، فرکانس پردازنده تا فرکانس 4520 مگاهرتز رسید. هنگامی که این پردازنده با خنک کننده استوک AMD همراه می شود، بیشترین فرکانس آن 4100 مگاهرتز بود که دارای اختلاف 420 مگاهرتزی است.
خنک کننده های مایع MSI بیشتری سازگاری را پردازنده های جدید AMD و اینتل دارند. دو مدل MAG CORELIQUID 240R و MAG CORELIQUID 360R با قدرت بالا در دفع حرارت می توانند سیستمی پایدار را به کاربر هدیه دهند. حتی اگر از آن دست کاربرانی هستید که سیستم را به روش های خاص اسمبل می کنید، می توانید با قابلیت چرخاندن 270 درجه ای سر بلاک که دارای نورپردازی است، بهترین موقعیت را برای نمایش نشان گیمینگ MSI پیدا کنید.
ام اس آی لوله های انتقال مایع را سه لایه ساخته است تا احتمال نشت مایع یا تبخیر آن کاهش یابد. علاوه بر این پمپ با موقعیت جذابی که دارد دارای یک موتور سه فاز است تا ارزش آن کم شود. بالشتک های ضد ضربه در محل نضب فن هم برای کم کردن نویز و تکان های فن در نظر گرفته شده است تا در نهایت خنک کننده ای ساکت تر را در اختیار داشته باشید.