فناوری صوتی Hi-Res چیست؟ هر آنچه باید در مورد Hi-Res بدانید

فناوری های مختلفی در زمینه صوت به میدان آمده اند اما فناوری Hi-Res تا حدی با دیگر فناوری های موجود متفاوت است. قبل از شروع این مطلب باید این نکته را عنوان کنیم که وجود این فناوری در هر دستگاهی (گوشی های هوشمند یا دک ها) دلیل بر پخش با کیفیت هر قطعه موسیقی نیست. پس خیلی خوشحال نباشید اگر دستگاه شما از این ویژگی پشتیبانی می کند.

چرا Hi-Res ؟

فناوری Hi-Res یا به طور دقیق High-resolution audio تنها به یک نکته اشاره دارد. با وجود این فناوری می توانید صدایی با کیفیت بسیار بهتر را درک کنید و بشنوید. البته تعداد افرادی که فرق بین یک خروجی صوتی با کیفیت و خروجی صوتی با کیفیت متوسط را متوجه نمی شوند بسیار است. این مشکل شنوایی افراد نیست اما می توان با تکرار اتفاقات خوب، گوش و ذهن را پذیرای دنیای با کیفیت کرد. حتی می توانیم در طول عمر حداقل یک بار با فناوری پیشرفته و پخش کننده ای حرفه ای یک قطعه موسیقی آشنا را بشنویم تا تفاوت بین کیفیت عالی و کیفیت متوسط را متوجه شویم.

اصطلاح Hi-Res در واقعیت به نوعی صدای دیجیتال گفته می شود که کیفیتی بیش از فایل های MP3 و فرمت های مشابه دارد. البته این اصطلاح در این روزها بیشتر در مورد بازاریابی و فروش بهتر وسایل به کار گرفته شده است تا خروجی بهتر صوت. از زمانی که CD پا به دنیای فایل های صوتی گذاشت، موضوع Hi-Res پدیدار شد. این مشکل از آنجا شکل می گرفت که تولیدکننده های موسیقی در تلاش بودند تا صدای آنالوگ را به صدای دیجیتال تبدیل کنند. در واقع اگر بخواهیم قطعه ای خام و تازه تولید شده را با همان کیفیت اصلی به صدای دیجیتال تبدیل کنید، برای هر قطعه به ده ها مگابایت حجم نیاز دارید. اما در واقعیت نیاز بود تا در حجمی اندک تعداد زیادی از قطعات را گنجاند. هرچند عاشقان موسیقی به کیفیت بیشتر فایل های صوتی معتقد بودند پس از این رو اولین فرمت های Hi-Res با نام های SACD و DVD-Audio در سال 2000 شکل گرفت.

تولد دوباره Hi-Res

اما با تمام تلاش ها و مسیر رو به رشدی که موسیقی برای با کیفیت شدن در حال طی کردن بود، یک شبه با یکی از محصولات غول خودخواه و تاثیر گذار تکنولوژی یعنی iPod اپل به نابودی کشانده شد. محصولی با شعار “هزار آهنگ در جیب شما” باعث شد تا با فرمت های فشرده سازی موسیقی دوباره به خانه اول بازگردیم. فرمت هایی مانند MP3 یکی از آفت های اصلی کیفیت صوت هستند. فرمتی که تولیدکنندگان دستگاهی مانند iPod را مجبور می کرد تا تعداد زیادی از فایل های صوتی را در فضای ذخیره سازی مشخصی قرار دهند. اما متاسفانه این دستگاه ها و پلیرها روز به روز محبوب تر می شدند.

البته کسانی بودند که هنوز کیفیت اصلی فایل های صوتی را مهمتر از تعداد آن می دانستند. یکی از اسطوره های راک در سال 2012 پلیری را با نام PonoPlayer معرفی کرد که از فناوری Hi-Res پشتیبانی می کرد و پس از آن به همین بهانه فروشگاه آنلاین موسیقی دایر شد تا کاربران موسیقی هایی با کیفیت Hi-Res را خریداری کرده و پخش کنند. اما با وجود اشتیاق زیادی که برای این کار وجود داشت، این پروژه در سال 2017 تعطیل شد.

حال نوبت غول ژاپنی یعنی سونی بود. سونی که در بخش صوتی همیشه دستی برای سیلی زدن به گوش رقبا داشت، این بار با بازاریابی گسترده Hi-Res را به تمام محصولات مهم خود اضافه کرد. هرچند طولی نکشید که سونی مالکیت این نشان را به انجمن صوتی ژاپن واگذار کرد تا انواع مختلف محصولات بتوانند از Hi-Res استفاده کنند.

تفاوت Hi-Res در چیست؟

کیفیت صدای موسیقی دیجیتال معمولاً با استفاده از دو مقدار بیان می شود: عمق بیت و میزان نمونه برداری. این دو متغیر هستند که هنگام تبدیل صدای آنالوگ به صدای دیجیتال استفاده می شوند. هر چه هر یک از این مقادیر بالاتر باشد، کیفیت صدای دیجیتال نیز بهتر خواهد بود.

میزان نمونه برداری: میزان نمونه برداری با هرتز بیان می شود و به تعداد دفعاتی گفته می شود که یک نمونه صوت دیجیتال از یک سیگنال صوتی آنالوگ در ثانیه نمونه برداری می کند. در واقع هرچه تعداد بیشتری از سیگنال های صوتی را نمونه برداری کنید، جزئیات بیشتری به دست می آورید. به عنوان مثال اگر از هدفی که با سرعت زیاد در حال حرکت است با نرخ 30 فریم در ثانیه فیلم برداری کنید، تنها می توانید بگویید که این هدف چیست. اما اگر با نرخ 960 فریم در ثانیه فیلم برداری کنید، حتی کوچکترین حرکات هدف را هم می توانید مشاهده کنید چه برسد به تشخیص هدف!.

عمق بیت: عمق بیت به تعداد بیت اطلاعات گرفته شده هر نمونه صوتی در ثانیه اشاره دارد (16 بیت یا 24 بیت). اگر با مثالی که در بالا زدم عمق بیت را بخواهم شرح کنم باید عمق بیت را به تعداد پیکسل ها در فیلم برداری تشبیه کنم. قطعاً فیلم برداری با کیفیت 4K بسیار با کیفیت تر از فیلم برداری با کیفیت HD است. هرچه میزان نمونه برداری و عمق بیت بیشتر باشد، به حجم بیشتری برای ذخیره فایل صوتی نیاز داریم.

حال برای درک بهتر Hi-Res باید عنوان کنم که هر قطعه موسیقی در CD دارای نمونه 44.1 کیلوهرتز و عمق 16 بیت است اما این میزان در Hi-Res می تواند به میزان 192 کیلوهرتز و عمق 24 بیت باشد. پس تا کنون باید متوجه شده باشید که تنها یدک کشیدن نام Hi-Res نمی تواند بروی کیفیت صوت تاثیر گذار باشد. در واقع شما هم باید فایل صوتی Hi-Res را داشته باشید و هم دستگاهی که Hi-Res را پخش کند.

فایل های Hi-Res با چه فرمت یا کدک سازگار هستند؟

برای فایل های Hi-Res به کدکی نیاز دارید که بتواند میزان نمونه برداری و عمق بیت مناسب را در خود جای دهد. کدک محبوب اپل یعنی AAC و کدک محبوب همه یعنی MP3 نمی توانند فایل های Hi-Res را همراهی کنند. برای این کار نیاز به کدک هایی مانند ALAC ، FLAC ، WAV یا DSD دارید. اما بزرگترین مشکل اینجا پدیدار می شود که یک موسیقی مشابه را اگر بروی MP3 و FLAC رمزگذاری کنید، نمونه ای که بروی کدک FLAC قرار گرفته است حجمی بیش از 20 برابر نمونه MP3 دارد. به عنوان مثال یک قطعه موسیقی بروی MP3 با نرخ 16 بیت اگر 5.5 مگابایت باشد، بروی FLAC با نرخ 24 بیت بیش از 120 مگابایت می شود!.

آیا برای گوش دادن Hi-Res به تجهیزات خاصی نیاز داریم؟

با قاطعیت باید بگویم بلی. در اولین قدم شما باید مبدل دیجیتال به آنالوگ داشته باشید. خوشبختانه بسیاری از رایانه های امروزی، گوشی های جدید و پخش کننده ها، دارای دک هایی (یا داک همان مبدل دیجیتال به آنالوگ) هستند که می توانند از Hi-Res پشتیبانی کنند. البته اما و اگرهایی هم وجود دارد. معمولاً تلفن های همراه با این ویژگی نمی تواند به خوبی شما را برای شنیدن Hi-Res همراهی کند. این مورد در رایانه ها هم وجود دارد که با خرید تیونر یا آمپ های ارزان می توان این مشکل را برطرف کرد. هرچند پخش کننده های حرفه ای وجود دارند که می توانند به خوبی شما را به اوج برسانند. در زیر به چند مورد اشاره می کنیم.

آمپلی فایر قابل حمل هدفون PHA-2 سونی

یونیت تک دین خودرو RSXGS9 سونی

پخش کننده شبکه ای Cambridge Audio CXN V2

LG G8 thinQ

OnePlus 7 Pro

هدفون بیسیم سونی WH-1000XM3

پخش کننده قابل حمل Cowon Plenue D2

پخش کننده قابل حمل hidizs ap80